Column Rien Nagel
Een pleidooi voor jong en oud
Nu we in de overgangsfase zitten naar een wereld waarin Covid als endemische ziekte met ons mee zal reizen en niet weer weg gaat, zien we steeds duidelijker wie de prijs betaalt van deze pandemie. Dat zijn we natuurlijk allemaal. Maar de jeugd heeft ontegenzeglijk de hoogste prijs betaald, door in een heel bepalende en vormende periode van hun leven vrijheid op te offeren. Terwijl de ziekte zelf voor hen weinig betekent.
Aan de andere kant: de ouderen die in de laatste fase van hun leven hun dierbaren niet meer kunnen zien zoals ze gewend waren. En zij moeten leven in het besef dat de ziekte voor hen een fatale afloop kan hebben.
Inhaalslag maken
Laten we voor onze jonge mensen een inhaalslag inzetten. Onderwijs op afstand kan voor sommige vakken een prima aanvulling zijn. Maar het echte creatieve (leer)proces komt op gang in groepen, waar je fysiek met elkaar verkeert. Voorbeeldgedrag van goede docenten gaat via een scherm grotendeels verloren. We herinneren ons allemaal de docenten die vaak een levensbepalende invloed hebben gehad op ons eigen leven. Zoals docenten nu ook de levens van jonge mensen beïnvloeden. Gelukkig komt de erkenning van dat belang op gang. Dat een inspirerende topwetenschapper -Robbert Dijkgraaf- zich als minister gaat bezighouden met onder andere het onderwijs aan onze mbo-instellingen is een hoopgevend teken. Hoe komen we anders aan ambachtslieden die bijvoorbeeld de enorme bouwopdracht voor de komende jaren realiseren?
Thuis of op de zaak
De behoefte van jonge mensen aan fysiek samenzijn manifesteert zich ook in het bedrijfsleven. De grote corporate-achtige bedrijven en instellingen verplichten hun mensen grotendeels thuis te werken. Wat de achtergrond daarvan precies is weet ik niet goed te duiden. Een soort politieke correctheid misschien? In ieder geval zien we het in de wereld van het MKB zo ongeveer spiegelbeeldig. Daar wordt veel op kantoor of op het bedrijf gewerkt, wat jonge mensen vaak prefereren boven thuis werken. Om een vak goed te leren verschaft de thuissituatie geen goede voedingsbodem, nog afgezien van mogelijk krappe behuizing. Naast het feit dat grote corporates moeite hebben hun zogenaamde ‘purpose’ goed te verwoorden, ligt hier wellicht een oorzaak van hun geringere aantrekkelijkheid op de arbeidsmarkt voor jonge mensen.
Voortrekkersrol
Utrecht heeft als de jongste stad van Nederland met de beste en meest vooraanstaande onderwijsinstellingen van het land een uitgelezen kans om een voortrekkersrol te pakken op deze thema’s. Het onder ogen zien van het belang van fysiek onderwijs in allerlei creatieve vormen blijft van het grootste belang.
Meer wonen in de binnenstad
Wat kunnen we doen voor de ouderen in de komende periode? We hebben de razendsnelle veranderingen in de steden gezien de afgelopen tijd. De Utrecht Development Board sloeg hierover enkele weken geleden alarm in onze Open Brief ‘Ruimte maken voor mensen’. Veel van die veranderingen gaan eigenlijk best de goede kant op. We kunnen in de binnensteden nog meer doen om ouderen juist daar te huisvesten. Zorginstellingen ergens in de bossen hebben hun beste tijd wel gehad. Vierkante meters komen er genoeg vrij in de binnensteden doordat winkels verdwijnen. Die vierkante meters zodanig herverkavelen dat ze benut kunnen worden voor bewoning door ouderen in de laatste kwetsbare fase van hun leven, lijkt de grote uitdaging.
Creatief proces
Dat gaat niet vanzelf. Daar hebben we de in fysieke groepen tot stand gekomen creativiteit van onze jeugd voor nodig!
Laten we daar een proces voor inrichten. Het lost meteen de behoefte op van diezelfde jongeren die een groter huis nodig hebben dat nu nog bewoond wordt door een ‘boomer’. Utrecht en omgeving dienen dan als onze gezamenlijke proeftuin. Heel Nederland mag komen kijken. Omdat we de rotonde van Nederland zijn hoeft er nauwelijks voor omgereden worden en gastvrijheid is de Utrechters van oudsher niet vreemd.
Zo gaat die hele Covid-ellende ons nog veel goeds brengen.
Rien Nagel
Lid Utrecht Development Board
"Constructief, maar wel kritisch"
De kracht van de Utrecht Development Board? Drie leden geven een eenstemmig antwoord: de eigen koers los van de politiek, zoekend naar gesprek met de stad en de buurt. Kortom: allereerst in contact met de basis en niet met reguliere machtsfactoren.
> Lees het hele interview