Column Trude Maas
Een slim Utrecht experimenteert
De Utrechtse verkiezingsprogramma's koken niet over van inspiratie hoe burgers en bedrijven te betrekken bij de ontwikkeling van de stad. Ze suggereren dat u en ik weer even klaar zijn als we een vakje rood hebben gemaakt op 21 maart. Uit elk onderzoek blijkt dat we daaraan niet genoeg hebben, en ons erdoor miskend voelen. Terwijl wij doorgaan voor een van Nederlands slimste steden.
Democratie en diploma's
Zou het niet mooi zijn om de slimme stad te meten aan de kwaliteit van het democratisch proces, naast de hoge berg diploma's? Zodat Utrecht slim blijkt bij het in de praktijk brengen van 'Twee Weten Meer Dan Een'.
Van loting tot digitale piraten
Daarom nog voor het te laat is een suggestie vanuit de UtrechtDB. Leg in het coalitieakkoord straks vast dat bedrijven en inwoners betrokken worden bij beleidsontwikkeling. Spreek af hoe je dat gaat doen, met welke experimenten. Voorbeelden en ervaringen genoeg, zoals via loting meedenkende groepen samenstellen. Of zet in op digitale democratie, geboren in IJsland, en in veel landen en steden succesvol. De IJslandse Citizens Foundation biedt de software aan, voor wie wil. De Piratenpartij in Amsterdam is er verder mee dan alle gevestigde instellingen in Nederland. Wie durft in Utrecht?
Zet koplopers in
Een ander praktisch voorbeeld biedt het landelijk energiebeleid. Er was al een fraai energieakkoord bij de SER. Nu volgt een strak plan van het ministerie van economische zaken om dit uit te werken. Minister Wiebes zet vijf koplopers aan het werk, uit bedrijfsleven, maatschappelijke partijen en medeoverheden. Elk met een eigen takenpakket: Annemieke Nijhof (Tauw), Kees Vendrik (Triodos Bank), Manon Janssen (Ecorys) plus voormalig politici Pieter van Geel, Diederik Samsom en Ed Nijpels. Dit type mensen met deze achtergronden hebben wij in Utrecht ook. Schakel ze in en experimenteer! Juist met bedrijven en kennisinstellingen, niet voornamelijk met bestuurders en ambtenaren.
Ruimte voor ideeën
Ik denk hieraan na het zien van weer zo'n lijstje dat toont hoe hoog Utrechts gemeenschappelijk opleidingsniveau is. Je zou denken dat hier alles wel heel goed moet gaan, zittend op een berg aan kennis en ervaring. Maar we missen vormen om burgers te betrekken bij ontwikkeling en uitvoering van beleid. Inspraakavonden zijn geen onverdeeld succes, want daar komen meestal de usual suspects, die voornamelijk ergens tegen zijn. We ontberen de stem van het volk en de ruimte voor ideeën van onderop.
Tussentijds voeden
We delegeren eens per vier jaar een aantal zaken aan de vertegenwoordigende mensen in de gemeenteraad. Om ze daarna de controle op de overheid te laten uitoefenen met heel beperkte middelen. Hoe ze zich tussentijds met onze ideeën kunnen voeden, hebben we niet bedacht. Zo'n verkiezingsprogramma en coalitieakkoord wordt immers snel door de tijd ingehaald.
Bekneld in 1848
We beknellen ons in structuren uit 1848, in het zogeheten huis van Thorbecke. Maar dat huis kent echt geen wifi. De door onze voorouders bedachte verdeling van rollen tussen het Haagse en het lokale dateert van vóór de EU en van vóór de grote decentraliserings-operaties. De stad moet inmiddels veel meer doen dan bijna twee eeuwen geleden. Best reden dus om eens te kijken hoe we met een lik verf het democratisch proces kunnen oplappen.
Bescheiden referendum
De eerste poging was er. Een bescheiden referendum. Op landelijk niveau lijkt die voorlopig geblokkeerd, op niet zo heel heldere gronden. Jammer, als we bij de eerste poging teleurgesteld achterover gaan leunen. Dat schiet niet op. We moeten blijven verkennen hoe we meer mensen betrekken bij belangrijke besluiten dan alleen via de gekozen vertegenwoordigers. Dat staat als een paal boven water.
De moeite waard
Geen Ei van Columbus zal er blijken te zijn. Het is een proces van ploegen en zweten. Dat moeten we dus gewoon experimenterend doen. Want het is de moeite waard want je weet dat alleen draagvlak -en daarmee uitvoeringskracht- ontstaat, als betrokkenen kunnen meedenken. Met de aanname dat 'Twee Weten Meer Dan Een', kan Utrecht inspiratie halen voor te nemen beslissingen.
Trude Maas
Voorzitter Utrecht Development Board
![Een slim Utrecht experimenteert]](assets/images/pasfotos/trude_maas_2.jpg)
Rien Nagel, Kees Rutten en Monique Mourits
INTERVIEW"Constructief, maar wel kritisch"
De kracht van de Utrecht Development Board? Drie leden geven een eenstemmig antwoord: de eigen koers los van de politiek, zoekend naar gesprek met de stad en de buurt. Kortom: allereerst in contact met de basis en niet met reguliere machtsfactoren.
> Lees het hele interview