Column Trude Maas
Op weg naar een stad zonder muren
Een mooi motto voor het feest dat we vieren ter gelegenheid van onze 900 jaar stadsrechten. ‘Zonder muren’, het oogt als een gegeven, als vanzelfsprekend. Maar is het dat ook?
Er zijn immers steeds weer andere muren die voor ons opdoemen. Het slechten van de muren is nooit klaar.
Denk aan de mbo’ers die ook in ‘studentenkroegen’ willen komen en aan de introductiedagen willen meedoen. Die muren tussen ‘soorten studenten’ lijken nu afgebroken te worden.
School, stageplek, werk: gescheiden
Maar de muur tussen school en stageplek bestaat nog steeds. Sterker, voor sommigen is die muur ook nog eens veel hoger dan voor anderen.
Een muur tussen de wereld van de studie en die van het werk vinden we -gek genoeg- vanzelfsprekend. Werkend leren en lerend werken? Een grote uitzondering. En dat terwijl er een groot tekort is aan hoofden en handen in veel sectoren.
Studenten kunnen heel goed meedenken en meedoen. Bijvoorbeeld aan de zoektocht naar de energietransitie in de stad. Mits goed begeleid. Win-win, het werk kan sneller verder met hun slimme ideeën en de studiepunten worden en passant ook gescoord. Lekker praktisch. Er is werk aan de winkel over de muren van sectoren heen dus. Want ook tussen onderwijs en plannen voor energietransitie vallen muren te slechten.
Veel terreinafbakening, veel muren
En denk eens aan de zorg. Aan alles te weinig als je het geloven moet.
Maar misschien vooral te weinig bereidheid om muren te doorbreken. Muren tussen mantelzorgers en wijkverpleging, tussen ervaringsdeskundige (ex)patiënten en professionals, tussen dokters en verpleegkundigen, tussen specialisten en huisartsen. Veel terreinafbakening, veel muren. Veel behoefte aan handhaven van het bestaande. Verandering gaat traag, terwijl we haast hebben.
Misschien moeten we veel meer kijken naar de rafelranden van de instituties. Naar de plekken waar de grenzen niet zo scherp zijn, en waar grenzen uit bittere noodzaak ‘gewoon’ geslecht worden. Waar geen belangen verdedigd hoeven te worden. Daar valt veel te leren.
Diploma’s niet nodig
Ik denk aan de vele stadsbewoners die coach zijn bij taalontwikkeling, meehelpen belastingformulieren in te vullen, die vluchtelingen op gang helpen, die sportverenigingen draaiend houden. Die Paleis Lofen mogelijk maken. Die Opera Trijn realiseren, de klokken van de Dom luiden, of ‘gewoon’ ouderen naar de schouwburg rijden.
In al deze voorbeelden zijn er geen partijen die diploma’s verlangen. Passie, tijd, bereidheid om je in te werken, en je bijdrage belangeloos te leveren is voldoende. Geen harde functiebeschrijvingen die velen buiten de boot houden.
Mensen blijken bereid hun tijd, hun expertise en hun ervaring te delen voor het algemeen belang. Een nieuwe variant op het aloude motto van de Utrechtse schutspatroon Sint Maarten: deel je rijkdom. In welke vorm dan ook.
Dat scheelt een dure consultant
De bestaande instituties, van onderwijs en zorg tot gemeente, zijn nog niet echt slim in het gebruik maken van vrijwilligers. Begrijpelijk. Want dat betekent je eigen muren slechten, en anderen binnenlaten in wat je als jouw domein beschouwde.
Maar vooral jammer natuurlijk. In de stad ligt een schat aan ervaringsdeskundigheid voorhanden die ongebruikt blijft liggen.
Luister eens goed, dat scheelt vaak weer het inhuren van een dure consultant!
Als het lukt in onze stad om gebruik te maken van al die beschikbare en belangeloze expertise en energie van de burgers, dan maken we van Utrecht samen een fijne stad voor iedereen.
En slechten we ook steeds de nieuwe muren wel die we en passant zullen ontdekken.
Trude Maas
Voorzitter Utrecht Development Board
"Constructief, maar wel kritisch"
De kracht van de Utrecht Development Board? Drie leden geven een eenstemmig antwoord: de eigen koers los van de politiek, zoekend naar gesprek met de stad en de buurt. Kortom: allereerst in contact met de basis en niet met reguliere machtsfactoren.
> Lees het hele interview