Column Jan Willem Maas
Speerpunten voor sport en bewegen
Voor Utrecht zijn sport en bewegen van groot belang. Een goed aanbod maakt de stad aantrekkelijk en houdt haar burgers gezond. De vorming van een nieuw college biedt de kans om een paar speerpunten onder de aandacht te brengen.
Utrecht bezit een prachtige sportinfrastructuur. Aan de ene kant de fysieke infrastructuur van sporthallen en sportvelden. Door de investeringen in de afgelopen tien jaar is deze sterk verbeterd, zie bijvoorbeeld de prachtige herinrichting van Maarschalkerweerd. Tegelijk blijven er aandachtspunten zoals de capaciteitstekorten en stijgende tarieven voor hal- en veldhuur.
Verborgen vrijwilligers
Aan de andere kant is er de verborgen infrastructuur van vrijwilligers. Zij zorgen ervoor dat sport en bewegen toegankelijk zijn en betaalbaar blijven. De grote waarde hiervan wordt soms onderschat. Maar het buitenland kijkt met belangstelling naar de grote maatschappelijke bijdragen van deze vrijwilligers die sportverenigingen en beweeginitiatieven drijven en op gang houden.
Niet alleen sport en bewegen
De afgelopen twintig jaar stegen de verwachtingen over de maatschappelijke impact van deze vrijwilligersinfrastructuur. We verwachten niet alleen een divers aanbod van sport en bewegen. Maar ook bijdragen op het gebied van gezonde voeding, ouderenparticipatie, kinderopvang, huiswerkbegeleiding, sociale cohesie in de buurt en een veilige omgeving. En daar komen ook nieuwe uitdagingen bij. Zoals bijvoorbeeld de aanbevelingen van de Commissie De Vries ter voorkoming van seksuele intimidatie en misbruik in de sport. Ook die zullen voor een belangrijk deel hun uitvoering moeten krijgen op de werkvloer van sportverenigingen.
Bundel de ondersteuning
De verwachtingen zijn dus enorm gegroeid. Dat biedt de kans om het beleid rond de vrijwilligersinfrastructuur aan te scherpen. Hiervoor zien wij twee speerpunten: versterking van de structuur zelf en bundeling van de ondersteuning die de stad kan bieden.
Verenigingsmanager
De vrijwilligersstructuur zelf kan sterker worden door professionalisering. Niet door vrijwilligers te vervangen door professionals. Dat zou het einde betekenen van betaalbare sport en bewegen. Nee, juist door vrijwilligers te laten ondersteunen door professionals, bijvoorbeeld door een verenigingsmanager, goede administratie en sporttechnische ondersteuning. Een kleine vereniging kan zich dit niet veroorloven. Daarom pleiten wij voor gemeentebeleid dat zijn instrumenten mede inzet om de noodzakelijke schaalvergroting bij verenigingen en initiatieven te bereiken.
Taken behapbaar
In mijn eigen ervaring als sportbestuurder heb ik de positieve effecten van dichtbij gezien. Professionele ondersteuning van vrijwilligers houdt hun taken behapbaar, verhoogt de kwaliteit, zorgt voor een stabiele structuur en verhoogt de capaciteit om te veranderen en maatschappelijke meerwaarde te bieden.
Sport-overstijgend
We moeten sportverenigingen en beweeginitiatieven meer ondersteuning bieden bij hun uitdagingen. Voor sportinhoudelijke onderwerpen zijn sportbonden meestal de aangewezen partij om die ondersteuning te bieden. Denk aan de trend richting individualisering en kleinere teamverbanden Maar voor sport-overstijgende onderwerpen, zoals gezonde voeding, veilig sportklimaat, preventie van seksueel misbruik moet de gemeente (wijkgerichte) ondersteuning faciliteren.
Bewegen in de wijk organiseren
In Utrecht kan dit bijvoorbeeld door de capaciteiten van combinatiefunctionarissen te bundelen en te richten op de expertises die verenigingen en beweeginitiatieven nodig hebben. Bundeling per wijk kan hun sport- en beweegaanbod toegankelijker maken, bijvoorbeeld door promotie op scholen en in buurtcentra te organiseren.
Maar die bundeling kan ook succesvolle aanpakken verspreiden. Zoals bevorderen van gezonde sportkantines, betrokkenheid van ouders en jonge sporters bij een gedragscode ter voorkoming van ongewenst gedrag en stimuleren van een veilige omgeving. Of verhoging van participatie van ouderen en achterstandsgroepen.
Sportakkoord
Zo hebben sportverenigingen en beweeginitiatieven bereikbare ondersteuning voor verdere ontwikkeling. Zij krijgen een platform om van elkaar te leren. In Utrecht biedt de fusie tussen de Vereniging Sport Utrecht en Harten voor Sport de uitgelezen kans om dit platform te creëren. Die kans wordt landelijk gesteund doordat het kabinet een sportakkoord wil sluiten. Daarin zou sport-overstijgende versterking van de gemeentelijke sport- en beweegondersteuning een belangrijk element moeten zijn.
Jan Willem Maas
Lid Utrecht Development Board
"Constructief, maar wel kritisch"
De kracht van de Utrecht Development Board? Drie leden geven een eenstemmig antwoord: de eigen koers los van de politiek, zoekend naar gesprek met de stad en de buurt. Kortom: allereerst in contact met de basis en niet met reguliere machtsfactoren.
> Lees het hele interview