Deel deze pagina:

Cor Jansen

Column Cor Jansen

Stad van groei, kansen, uitdagingen én oplossingen

We leven in een wereld die op veel fronten, excuus voor de beeldspraak, in brand staat. In Utrecht zien we uiteraard ook verschillende opvattingen en oplossingen voor de vele uitdagingen. Mooi om te ervaren dat we die in onze stad op gezamenlijke wijze proberen aan te pakken en op te lossen. Ik noem dat #Utrechtstijl, in de regel in open dialoog om de tafel en met elkaar het debat aangaan.

Dat positieve gevoel kreeg ik de afgelopen weken weer vanuit de missie en visie van de Utrecht Development Board. Die luidt in 2025 onverminderd verbinden, versnellen, verzilveren. We werken aan een eerlijke stad, met gelijke startposities voor iedereen in wonen en onderwijs.

Thuis en veiligheid

We streven een gevoel na van 'thuis' en 'veiligheid', waar iedereen elkaar verstaat. We zijn gericht op het behouden en sterker maken van Utrechts grote kwaliteiten met trotse betrokken burgers. Dat betekent: denken en handelen in oplossingen, positiviteit en actuele uitdagingen proactief en constructief agenderen. We brengen partijen samen die dat niet vanzelfsprekend doen. En wij durven daarbij te dromen.

Eeuwig jonge stad

Utrecht koestert een geweldig rijke geschiedenis. Dit bleek afgelopen week weer met de vondst van een prachtig bewaard gebleven middeleeuwse waterput op de Neude. Een bijzondere ontdekking op een bijzondere plek. De stad heeft maar liefst vijf Unesco werelderfgoederen: Romeinse Limes (de noordgrens van het Romeinse rijk), Hollandse Waterlinie, Rietveld Schröder huis, Utrechts Psalter en Unesco City of Literature. Uniek en trotsmakend.

Dé onderwijsstad

Daarbij is Utrecht ook die jonge veelbelovende en toekomstgerichte stad. Met veel aantrekkelijke onderwijs- en kennisinstellingen, veelkleurig basis- en voortgezet onderwijs en zeer divers mbo. hbo en internationaal gereputeerd wetenschappelijk onderwijs. Een derde van de stad heeft een directe relatie met onderwijs: als leerling, student of professional. Utrecht als dé onderwijsstad van Nederland en misschien wel van Europa.

Die #4everyoung stad kent, net als andere grote steden grote uitdagingen en veranderingen. Zaken die we als UtrechtDB niet uit de weg gaan. Ik benoem er drie: het woningvraagstuk, gelijke kansen en inwonersparticipatie.

Het woningvraagstuk: groei versus leefbaarheid

Utrecht groeit in rap tempo en zij kampt met toenemende spanningen op de woningmarkt. Ondanks dat de gemeente intensief werkt aan een nieuwe beleidsnota Wonen 2025-2030 om meer mensen toegang te geven tot betaalbare en passende woonruimtes, is de woonkrapte groot.

De vraag blijft hoe we de balans vinden tussen het bouwen van voldoende woningen en het behouden van leefbaarheid en groene ruimtes in de stad. Wij benadrukken als UtrechtDB de noodzaak van creatieve oplossingen voor de steeds krappere ruimte in de stad. Een voorbeeld hiervan is ons pleidooi voor ondertunneling of overkapping van de noordelijke ringweg, de A12 en de A27. Dit is in lijn met de ondertunneling van de A2 en de geweldige boost dat dat heeft gegeven aan de leefbaarheid en nieuwbouw in de stad. Wij zeggen in onze Open Brief Ruimte dat dit de oplossing is om groei te faciliteren. En de kwaliteit van leven te bevorderen door minder uitstoot en reductie van geluidsoverlast. Een investering die zich altijd zal terugverdienen.

Onderwijs en gelijke kansen: ambitie versus realiteit

Een ander cruciaal thema in de groeiende en diverser wordende stad is onderwijs. De UtrechtDB zet zich in voor gelijke startposities voor iedereen in het onderwijs. Toch tonen onderzoeken aan dat verkeerde schooladviezen leiden tot vergroting van ongelijke kansen voor Utrechtse leerlingen. Het is zaak te zorgen dat elk kind, ongeacht achtergrond, de kansen krijgt die het verdient. Dit vraagt om een kritische blik op ons onderwijssysteem en de rol van beleidsmakers daarin. Wij vinden dat Utrecht op dit punt een voortrekkersrol zou moeten spelen. Kijkend naar het World Economic Forum in Davos en het Education World Forum in Londen pleit ik voor oprichting in onderwijsstad Utrecht van een Wereld Educatie Forum. Zoals Utrechts schutspatroon Sint Maarten stelde: door kennis te delen gaan we vermenigvuldigen.

Participatie en besluitvorming: idealen versus praktijk

Utrecht maken we samen is een slogan die al sinds 2015 wordt gebruikt. Het idee is dat inwoners actief deelnemen aan het vormgeven van de stad. Hoe zorgen we ervoor dat alle stemmen worden gehoord? Vooral die van bewonersgroepen die zelden of nooit deelnemen aan gesprekken of debatten?

Onder andere het Stadspodium Utrecht probeert hieraan bij te dragen door de lokale democratie te versterken en politieke participatie te stimuleren. Toch blijft de vraag hoe effectief deze initiatieven zijn en of ze daadwerkelijk leiden tot inclusieve besluitvorming. Daarbij start de gemeente tal van participatietrajecten waarbij het nogal eens de vraag is hoe in het licht van een afgesloten coalitieakkoord de uitkomsten te gebruiken. Een voorbeeld is de Visie op Overvecht, zoals door het stadsbestuur geformuleerd en de uitkomsten van participatie. Ze lijken lijnrecht tegenover elkaar te staan. Een hele uitdaging om daar met elkaar een goede gezamenlijke lijn in te realiseren.

Conclusie: de noodzaak van kritische reflectie, actie en slim samenwerken

Utrecht staat voor complexe politieke dilemma's die vragen om kritische reflectie en daadkrachtige actie. De doelstellingen van de Utrecht Development Board bieden een richting, maar de realiteit is weerbarstig. Het is aan beleidsmakers, ambtenaren en inwoners om gezamenlijk te werken aan oplossingen die recht doen aan de diverse belangen binnen de stad. Alleen door een open dialoog en samenwerking kunnen we de uitdagingen van vandaag omzetten in kansen voor morgen.

Dat we daar in ons stadsie Utrecht mee uit de voeten kunnen, heeft de stad bewezen bij de restauratie van de Domtoren. Op een unieke, eigentijdse en ambachtelijke wijze en met veel oog voor de historie: op tijd en binnen budget. Met als klap op de (in Utrecht denkbeeldige) vuurpijl een iconische verlichting. Mede mogelijk gemaakt door financiële steun van Utrechters, bezoekers, bedrijven en organisaties. Door ‘slim’ samen te werken is de stad weer een stuk mooier geworden. #blijmee en #trotsop!

Cor Jansen
Lid Utrecht Development Board

> Aanmelden nieuwsbrief

Home » Columns » Utrecht, een #4everyoung stad