Column Trude Maas
Utrecht gidsstad
Zo af en toe durven we in Utrecht de randjes van de regels op te zoeken. Omdat we zien dat die regels vooruitgang belemmeren.
Dat gebeurde bijvoorbeeld met het beleid rond vluchtelingen. Ze mochten tijdens verblijf in een asielzoekerscentrum echt helemaal niets doen, ook geen Nederlands leren. Als dan de procedures ook nog eens heel lang duren, straf je hard en onzinnig mensen die toch al een schokkende periode achter zich hebben. Utrecht negeerde die regels. Gaf de ruimte. Dit voorbeeld werd door anderen gevolgd. Met als resultaat dat de regels veranderden.
Stichting Move
Er zijn meer voorbeelden van initiatieven die vanuit onze stad het land veroverden. Denk aan Stichting Move. Studenten begeleiden kinderen en jongeren bij hun zelf gekozen verbeterproject, zoals verticale tuinen aanleggen of opknappen van de speelplaats. Zo leren kinderen dat je zelf iets kunt aanpakken. En studenten doen praktische ervaring op in wijken waar ze vroeger vooral langs fietsten. Logisch dat Move intussen in heel veel studentensteden actief is.
De Vreedzame School
We weten ook af en toe munt te slaan uit de kennis bij de Universiteit Utrecht. Zo ontstond door hard werken en volhouden van hoogleraar Micha de Winter ooit het project ‘De Vreedzame School’. De school als oefenplek voor sociale vaardigheden en burgerschap. Inmiddels doen duizend basisscholen eraan mee. Aardig bijeffect: de organisatie leverde en passant een wethouder aan onze stad.
Niet wachten op een ander
Een ander Utrechts voorbeeld. Dit studiejaar ‘mogen’ mbo-studenten aan de introductieweken meedoen. Ze kunnen ook niet meer geweigerd worden in bepaalde kroegen.
Wat hebben die initiatieven gemeen? Niet wachten op een ander maar zelf dingen oppakken. Volhouden. Visie. Ondernemerschap. Overtuigingskracht. Sociaal inzicht. Er zijn mensen die dat ‘burgerkracht’ noemen.
De stad is de school
Nu er landelijk geroepen wordt dat er meer burgerschap in het onderwijs moet, zouden we van onze Utrechtse successen moeten leren. ‘Les geven over’ levert immers niet zoveel op. Samen dingen doen des te meer.
Zo ligt er een initiatief op de plank om studenten -liefst van mbo, hbo en universiteit samen- bij wijze van praktisch werk of stage aan het werk te zetten op vraagstukken in de stad. Zij leren zo verder kijken dan de school, en Utrecht krijgt oplossingen en ideeën uit onverwachte hoek. Gek eigenlijk dat we dat nog niet voor elkaar hebben. Het motto ‘De stad is de school’ wordt op die manier concreet gemaakt.
Als dat geen burgerschap is, wat dan wel?
Open Bedrijvendagen
Wat zouden we nog meer kunnen doen? Op welke punten kunnen we in deze stad het voortouw nemen?
Werkgevers knorren er weer vrolijk op los dat ze moeite hebben om werkkrachten te vinden, en dat studenten vakken kiezen die er niet echt toe doen. Maar waarom zorgen bedrijven en instellingen niet zelf dat studenten weten hoe leuk het werken in hun sector is?
De scholen doen allemaal aan ’open dagen’. Het is voor bedrijven toch niet heel moeilijk om ook open dagen te organiseren? Samen met specifieke opleidingen onder het motto ‘Als je dit vak kiest wordt dit je werk’.
Nuttiger dan wat nu helaas af en toe gebeurt: bedrijven werven studenten voor stages, nemen ze vervolgens in dienst en belemmeren het behalen van diploma’s. Daar moeten we dan ook nog even een zwarte lijst van maken.
Verken nieuwe wegen
Kortom, ambitie kun je waarmaken met actief burgerschap. Hoe mooi dat we op dat punt het voortouw nemen. Utrecht als verkenner van nieuwe wegen. 900 jaar jong en vooruitstrevend.
Trude Maas
Voorzitter Utrecht Development Board
"Meer Utrechts debat in de stad"
Zoek succesformules voor goede stedelijke debatten. Daarvoor zijn een redactieteam, partners en sponsors nodig
> Lees het hele interview