Column Trude Maas
Utrecht2040 in de glazen bol
Vooruit kijken is niet zo gemakkelijk.
We worden eigenlijk voortdurend verrast, ook in onze stad.
Wie had voorzien dat op de Bieb (oh ja, het voormalig postkantoor) ook inloop-werkplekken voor studenten zouden komen? En een mooie ruimte specifiek voor burgerinitiatieven?
Of dat de nieuwe toegang van TivoliVredenburg aan het Vredenburgplein (je weet wel, onder de laatste Utrechtse maagd) meteen onderdeel van de open ruimte van de stad zou worden? Maar dan wel droog.
Wat verder terug: wie had gedacht dat we het lef zouden hebben om op besluiten terug te komen? En daarvoor veel geld zouden uittrekken, zoals het open maken van die dichtgegooide singel?
Fabrieksarbeiders van Werkspoor
Genoeg social media klanten natuurlijk die claimen dat ze dat voorspeld hadden. Voorspellen is makkelijk als je het over het verleden hebt.
Maar wat voorspelden die betweters nog meer goed? Ook dat een oude wagonfabriek zou veranderen in het bruisende Werkspoorkwartier?
En dat de sociale woningbouw voor de fabrieksarbeiders van Werkspoor zou veranderen in een paradijsje voor yuppen?
Sommige dingen zijn wel voorspelbaar.
Als het Science Park zo succesvol blijft, ontstaat druk op het bouwen van de huizen en appartementen waarin de medewerkers van die nieuwe bedrijven moeten wonen. Hetzelfde geldt voor grote werkgevers als het UMC. Die weten inmiddels heus dat hun aantrekkingskracht op de arbeidsmarkt meer bepaald wordt door de kans om op een nette afstand te wonen, dan door het betalen van een goed salaris.
Werkgever bouwt voor werknemer
In Utrecht herinneren we ons de tijden dat DEMKA en Werkspoor huizen bouwden voor hun mensen. Die druk zal vanuit de grote werkgevers vast opnieuw ontstaan. We kunnen alvast beginnen met nadenken hoe we daarmee willen omgaan. Misschien valt er iets te leren in Eindhoven?
Schoolgebouw is maatschappelijk vastgoed
Tussen de korte en de lange termijn zit veel onzekerheid.
Daarom is het zo belangrijk dat we goed en creatief nadenken over de ontwikkeling van onze stad. Slopen zit niet echt in onze genen, dus moeten we vooraf nadenken over mogelijk veranderende functies.
Scholen bijvoorbeeld. Hun gebouwen blijven niet altijd vol in bepaalde wijken. Waarom ze niet op voorhand de mogelijkheid geven van een andere bestemming? Kinderopvang, of huisartsenpost? Laten we dus voortaan gewoon spreken over maatschappelijk vastgoed. Dat verruimt het speelveld.
Puzzel van belemmerende regels
Er zit ook nog wel een puzzeltje in het gebruik van de huizen die we al hebben staan. AOW’ers die op hun oude dag gaan latten. Want….de uitkeringen. Verpleegsters die niet gezamenlijk een flat kunnen huren, want hoofdbewoner en wachtlijsten, en…. effect op huurtoeslagen. Huizen die ‘dun’ bewoond worden door eenzame tachtigers. Splitsen? Gedoe waar je op die leeftijd echt geen zin meer in hebt met al die vooral belemmerende regels.
Diep respect
Diep respect voor de puzzelaars die de nieuw te bouwen huizen en wijken zo moeten ontwerpen dat ze voldoen aan alle huidige eisen. Van toegang tot het elektriciteitsnet tot overstroming-proof kelders.
En aan alle CO2 en groene eisen daartussen. Nog even los van de hoge grondprijzen en de schaarste aan vaklieden.
En dan weten ze dat ze een stad moeten achterlaten die ook nog eens fijn is voor de toekomstige bewoners. Die zeker andere eisen zullen stellen dan wij nu nog denken. Veranderbaarheid en aanpassingsvermogen kun je dus nog toevoegen aan de eisen.
Bereid tot co-creatie
Dat veronderstelt stevig nadenken aan de voorkant van het ontwerp. En je niet laten gijzelen door de korte termijn. Een visie ontwikkelen. We weten tegelijk dat het toch -zoals altijd- anders zal lopen. Her en der dus open eindjes laten bungelen. Voor een andere generatie.
We bouwen nu aan de toekomst van de stad. Een erfenis waarop we trots willen kunnen zijn.
Gelukkig heeft het stadsbestuur dat wel in de gaten. Maar er zijn meer mensen nodig om de puzzel goed te leggen. Daar zijn we ook samen verantwoordelijk voor. Bereid zijn tot co-creatie. Verantwoordelijkheid nemen.
Een mooie opdracht voor vele betrokkenen in de stad. De UtrechtDB hoopt ook haar steentje daaraan bij te dragen in 2025. Door onverwachte partijen te verbinden en daarmee ontwikkelingen te versnellen.
Trude Maas
Voorzitter Utrecht Development Board
"Constructief, maar wel kritisch"
De kracht van de Utrecht Development Board? Drie leden geven een eenstemmig antwoord: de eigen koers los van de politiek, zoekend naar gesprek met de stad en de buurt. Kortom: allereerst in contact met de basis en niet met reguliere machtsfactoren.
> Lees het hele interview