Deel deze pagina:

Rien Nagel

Column Rien Nagel

Van knikkerkuiltje naar hooggebergte

Het gaat in Utrecht te gemakkelijk. Utrecht heeft van nature of vanuit de historie zoveel voordelen dat hard werken niet meer echt nodig is. Kijk naar alle lijstjes. Utrecht staat zelden op de eerste plaats, maar altijd hoog. En dan niet op één lijstje maar op allemaal, althans de lijstjes waar je als stad graag op staat. Economische groei, hoog opgeleide bevolking, een jonge bevolking, de snelst groeiende stad, winstgevende bedrijven, vooral in de dienstensector, waardoor er weinig milieubelasting is.

Beste ondernemers, beste bestuurders

Het houdt niet op. Hoe is dat zo gekomen? Komt dat doordat we hier vroeger de beste ondernemers hadden met een vooruitziende blik die kansen zagen en hebben benut? Of hadden we de beste bestuurders? Wie het weet mag het zeggen maar feit is dat we het toch maar mooi voor elkaar hebben gebokst. Laten we die eer gezamenlijk opeisen.

Meer inzet en talent

Misschien valt er af te dingen op die eer. Mogelijk hebben we met onze centrale ligging in het land in een prachtig gebied al zoveel 'natuurlijk' voordeel dat je hier als ondernemer of bestuurder wel met heel weinig talent de wei in gestuurd moet zijn om het nog te verknallen. En hadden we er, met wat meer inzet en talent, nog heel veel meer van kunnen maken.

Steuntje in de rug

Laat ik een voorbeeld noemen. In het hele land zijn zogenaamde Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen opgericht. Aanvankelijk om bij te dragen aan het wegwerken van economische achterstanden in bijvoorbeeld het noorden, oosten of zuiden van het land. Er bestaan er vijf in Nederland. De reden van het wegwerken van achterstanden is inmiddels verdwenen. Ze helpen gewoon initiatieven van de grond te krijgen die net dat steuntje in de rug nodig hebben dat ze niet krijgen door de normale marktwerking. Ze lijden vaak een zeker verlies. Maar hun maatschappelijke meerwaarde is meer dan eens aangetoond. We weten inmiddels wel dat de 'markt' allesbehalve perfect werkt.

Noordvleugel Ontwikkelingsmaatschappij

Maar Utrecht, en trouwens ook Noord-Holland, heeft het nooit nodig gevonden om een dergelijk instituut op te richten. Waarom niet? Hoe goed het hier ook gaat, het kan toch altijd beter? Er is veel voor te zeggen om na te denken of zelfs in Utrecht heel nuttige zaken op gang kunnen worden gebracht door een 'Utrechtse Ontwikkelingsmaatschappij'. Of misschien een 'Noordvleugel Ontwikkelingsmaatschappij' in het geval we die samen met Noord-Holland zouden opzetten. De traumatische herinnering aan een van boven opgelegd samengaan van onze provincie met Noord-Holland ligt echt achter ons.

Betere verdeling van kansen

Misschien kan een dergelijk initiatief bijdragen aan de ontwikkeling van onze stad en dan toegespitst op bestrijding van de groeiende tweedeling. Richard Florida bijvoorbeeld vroeg daar recent aandacht voor. De moderne stad geeft vooral kansen aan de 'winnaars' en is niet goed in het gelijkelijk verdelen van de kansen en mogelijkheden. Weer zo'n voorbeeld dat de 'invisible hand' van Adam Smith zijn werk niet altijd goed doet en meer dan eens hulp nodig heeft. En dat kan alleen maar door overheden gebeuren.

Zwaartepunt bij regio's

Een Regionale Ontwikkelingsmaatschappij past nog in een andere trend. Overal zie je het belang van regio's toenemen. De regio's zijn zich op veel plaatsen aan het emanciperen. Het nieuwe kabinet gaat door middel van een beauty contest middelen verdelen over de regio's. De Europese Investeringsbank zoekt partners op regionaal niveau. Het lijkt wel of de invloed of de macht, waarvan we gewend zijn dat het zwaartepunt in Den Haag ligt, zich van nature aan het verplaatsen is in twee richtingen. Namelijk richting Europa èn richting de regio's.

Utrecht als economisch hooggebergte

Er ligt een uitdaging voor ons. Als we de komende jaren vol gas geven en alles uit de kast trekken, dan heeft Utrecht heel veel in huis om van het knikkerkuiltje uit te groeien tot het economisch hooggebergte van Nederland. Alleen hoogtevrees kan ons nog tegen houden.

Rien Nagel
Lid UtrechtDB

> Aanmelden nieuwsbrief

Home » Columns » Van knikkerkuiltje naar hooggebergte